ZAPRASZAMY
FUNDACJA
KIERUNEK
KULTURA
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z budżetu państwa w ramach programu własnego Narodowego Instytutu Muzeów „Izby Pamięci”.
Uprzejmie informujemy, że Fundacja „Kierunek Kultura” otrzymała dofinansowanie w ramach programu grantowego Narodowego Instytutu Muzeów Izby Pamięci (etap I) pt. „Utworzenie Izby Pamięci pod nazwą Muzeum Regionalne w Trzemesznie” w wysokości 47 350 zł.
Kilka słów o dotychczasowych staraniach
Wychodząc na przeciw dążeniom mieszkańców Trzemeszna, pragnących stworzyć miejsce, w którym będą gromadzone i chronione pamiątki o historii ich „małej ojczyzny”, w 2000 r. Stowarzyszenie Miłośników Zabytków Historycznych w Trzemesznie zainicjowało utworzenie w Trzemesznie placówki muzealnej. Rozpoczęto zbiórkę obiektów. Podjęto współpracę z władzami samorządowymi. Zgromadzone obiekty zaprezentowano w 2004 r. w Szkole Podstawowej nr 1 w Trzemesznie, w Izbie Pamięci pod nazwą „Muzeum Regionalne w Trzemesznie”. Wystawę udostępniano przez kilka lat.
W 2006 r. Rada Miejska Trzemeszna podjęła uchwałę nr LXIV/362/2006 w sprawie wyrażenia woli instytucjonalizacji Muzeum Regionalnego w Trzemesznie. Działań nie podjęto, ekspozycję i obiekty należało zapakować w kartony. W 2017 r. przeniesiono społeczników do budynku byłej szkoły zawodowej w Trzemesznie przy ul. Mickiewicza 33.
Od 2018 r. inicjatywę SMZH wspiera Fundacja „Kierunek Kultura”, która pomaga w gromadzeniu i opracowywaniu zbiorów. Obecnie obiekty nie są prezentowane, a Muzeum nie posiada osobowości prawnej i nie jest instytucją kultury. Czynimy starania o utworzenie placówki z wystawą stałą.
Program „Izby Pamięci” ogłoszony w 2023 r. przez NIMOZ jest okazją do podjęcia wspólnych działań z Gminą Trzemeszno. Ta wskazuje obiekt dworca kolejowego w Trzemesznie przy ul. Dworcowej 6 na miejsce wystawy stałej realizowanej w niniejszym projekcie. Budynek jest własnością PKP, Gmina Trzemeszno stara się o jego pozyskanie na cele muzealne. Ponadto pisemnie potwierdziła zapewnienie wymaganego zaplecza i finansowanie kosztów stałych. Natomiast samo utworzenie w Trzemesznie samorządowej instytucji kultury, tj. izby pamięci Gmina planuje w 2024 r.
Założenia projektu
Zadaniem projektu „Utworzenie Izby Pamięci pod nazwą ˃Muzeum Regionalne w Trzemesznie˂” jest przygotowanie części merytorycznej przyszłej izby pamięci/placówki muzealnej w Trzemesznie.
Działania w ramach projektu rozpoczną się od spotkania z mieszkańcami na temat projektowanej izby pamięci. Podczas projektu odbędą się dwa spotkania – pierwsze spotkanie (na początku projektu) ma za zadanie zasygnalizować projekt, zapoczątkować zbiórkę obiektów i podejmowany obszar działań, drugie spotkanie (pod koniec projektu) będzie informować o zaawansowaniu prac w ramach etapu I Programu „Izby Pamięci”.
W trakcie obydwu spotkań odbędą się wystawy zbiorów. Podczas pierwszej będzie można zapoznać się z wybranymi obiektami zgormadzonych przez SMZH, podczas drugiej z przedmiotami pozyskanymi podczas zbiórki. Spotkania uświetnią prezentacje multimedialne, w których omówione zostaną obiekty, ich zastosowanie, pochodzenie, ciekawe historie z nimi związane. Spotkania odbędą się w Domu Kultury w Trzemesznie.
Zbiory dotychczas zebrane przez Stowarzyszenie Miłośników Zabytków Historycznych do projektowanej Izby Pamięci „Muzeum Regionalne w Trzemesznie”, uzupełni wspomniana zbiórka przeprowadzona przez naszą Fundację na terenie miasta i gminy Trzemeszno.
Zbiórka będzie prowadzona podczas dyżurów Fundacji w jej siedzibie przy ul. Gen. H. Dąbrowskiego 37 w Trzemesznie, w każdą środę tygodnia (do 31 lipca 2024 r.), a także w pierwsze soboty miesiąca (do lipca 2024 r., za wyjątkiem kwietnia, kiedy dyżur odbędzie się w drugą sobotę miesiąca) w magazynie w budynku przy ul. Mickiewicza 33 w Trzemesznie. Jeżeli zaistnieje taka konieczność, będzie istniała również możliwość osobistego spotkania w innym czasie i miejscu.
Dotychczas posiadane zbiory oraz pozyskane w ramach zbiórki zostaną wpisane do powstałego wykazu zgromadzonych obiektów opracowanego zgodnie z wytycznymi Regulaminu programu „Izby Pamięci” oraz opracowane. Spośród nich wytypujemy wartościowe obiekty, zgodnie z wymogami planowanej wystawy stałej, które uzupełnią przedmioty pozyskane w trakcie zbiórki ogłoszonej przez Fundację „Kierunek Kultura”.
Dotychczasowe (wyselekcjonowane) zbiory i pochodzące ze zbiórki zostaną odpowiednio zabezpieczone. W projekcie przewidziane jest umieszczenie i przechowywanie materiałów w specjalnych opakowaniach (koperty, teczki archiwizacyjne, papier, pudła archiwizacyjne). Ponadto zostanie zakupiony sprzęt przeciwpożarowy (gaśnice, koce gaśnicze). Do tego zakupimy sprzęt do kontroli warunków przechowywania obiektów (termometry i higrometry). Działanie wzmocni zlecona opinia konserwatorska, polegająca na opisie stanu zachowania wybranych obiektów, wskazaniu dalszych prac wchodzących w skład konserwacji zachowawczej w stosunku do tych obiektów.
Całość materiałów stanie się bazą do stworzenia koncepcji merytorycznej wystawy stałej pt. „Dziedzictwo Trzemeszna i regionu w zbiorach Muzeum Regionalnego w Trzemesznie”. W ramach koncepcji przygotujemy scenariusz i projekt graficzny przyszłej wystawy stałej.
Ważnym elementem projektu jest współpraca z lokalnym samorządem w celu uzgodnienia lub objęcia patronatem lokalizacji projektowanej izby pamięci i warunków jej utrzymania w okresie trwałości zadania (3 lat od zakończenia realizacji zadania).
Projekt trwa od 1 marca 2024 r. do 30 września 2024 r.
Partnerami projektu są:
- Stowarzyszenie Miłośników Zabytków Historycznych w Trzemesznie,
- Urząd Miejski Trzemeszna,
- Dział Promocji Urzędu Miejskiego Trzemeszna,
- Dom Kultury w Trzemesznie,
- Gminna Rada Kultury w Trzemesznie,
- Związek Kombatantów Rzeczypospolitej Polskiej i Byłych Więźniów Politycznych – Koło w Trzemesznie,
- Katolickie Stowarzyszenie „Civitas Christiana” w Trzemesznie.
Terminy zbiórek w środy (godz. 19.00-21.00)
17 i 24 kwietnia 2024 r.
8, 15, 22, 29 maja 2024 r.
5, 12, 19, 26 czerwca 2024 r.
3, 10, 17, 24, 31 lipca 2024 r.
miejsce zbiórki: siedziba Fundacji “Kierunek Kultura”
ul. Gen. Dąbrowskiego 37
62-240 Trzemeszno
Terminy zbiórek w soboty (godz. 10.00-12.00)
13 kwietnia 2024 r.
4 maja 2024 r.
1 czerwca 2024 r.
6 lipca 2024 r.
miejsce zbiórki:
magazyn Muzeum ul. Mickiewicza 33,
62-240 Trzemeszno
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z budżetu państwa w ramach programu własnego Narodowego Instytutu Muzeów „Izby Pamięci”.
PROJEKTY W REALIZACJI
Z radością informujemy, że Fundacja „Kierunek Kultura” została beneficjentem Programu Dotacyjnego „Niepodległa” na 2024 rok i uzyskała dofinansowanie na kwotę 23 100 zł.
„Naukowe i kulturalne dziedzictwo Kanoników Regularnych Laterańskich drogą ku niepodległej” to działanie mające przedstawić szerszemu gronu odbiorców drogę ku niepodległości miasta Trzemeszna z perspektywy Kanoników Regularnych w Trzemesznie, którzy założyli Trzemeszno, szpitale, szkoły, edukowali młodzież.
Wielkim budowniczym Trzemeszna był zmarły w 1804 r. opat Michał Kosmowski. Wybudował on w 1776 r. szkołę średnią nazwaną Kolegium Trzemeszeńskie, ufundował Alumnat dla 12 uczniów. Zdolnej młodzieży z ubogiej szlachty, mieszczan i chłopów dano szansę darmowej nauki. Gdy zaborca pruski w 1772 r. podjął próbę rozbioru Polski i wkroczył do Trzemeszna, w 1776 r. doprowadzono do zwrotu zagarniętych ziem. Kasaty zakonu zaborca pruski dokonał w 1836 r. Pozostało zakrzewione u pokoleń dziedzictwo.
Szkoła założona przez Opata Kosmowskiego wydała wybitnych organiczników i działaczy niepodległościowych, uczestników wszystkich zrywów powstańczych. Podczas powstania kościuszkowskiego 1794 r. ruch powstańczy objął Trzemeszno. Poparcia insurgentom udzielili zakonnicy. Opat dostarczał powstańcom gotówkę, ekwipunek i ludzi. Poparł gen. Dąbrowskiego i Madalińskiego, gdy Ci marszem przez Trzemeszno ruszyli bić Prusaków pod Bydgoszczą.
Szkoła była kuźnią uczestników powstań i zrywów niepodległościowych oraz patriotycznie nastawionych organiczników, jak przemysłowiec Hipolit Cegielski. Dzięki fundacji Kosmowskiego Cegielski ukończył tu naukę, a w Poznaniu dał przykład wierności Polsce. Warto wspomnieć także lekarza i pedagoga Jędrzeja Śniadeckiego, piewcę Powstania Listopadowego 1830 r. Stefana Garczyńskiego, dowódcę z 1848 r. Józefa Garczyńskiego, czy uczestnika zrywów z lat 1830-1863 Adolfa Skarbek-Malczewskiego. Uczniowie wsparli działania 1847 r. i walczyli w Wiośnie Ludów 1848 r. Krwawe walki toczono na barykadzie nieopodal na tyłach szkoły. Gimnazjaliści wyruszyli gremialnie do powstania styczniowego 1863 r. Przekroczyli granicę zaborów i stoczyli bitwę z kozakami. Wielu poległo, a szkołę zaborca zdegradował do progimnazjum. Uczeń Marian Langiewicz był dyktatorem powstania 1863 r.
Inny uczeń, relegowany ze szkoły za krzewienie polskości Mieczysław Paluch, był pierwszym wojskowym przywódcą Powstania Wielkopolskiego 1918-1919, które wybuchło w Poznaniu i swoim zasięgiem objęło Trzemeszno. W wolnej Polsce szkole nadano imię fundatora opata Michała Kosmowskiego, które w okresie stalinowskim utraciła. Środowisko imię Patrona przywróciło w 1986 r. Zadania zrealizujemy w centrum, na pl. Kosmowskiego i w szkole Jego imienia.
Dzięki realizacji projektu Fundacja upowszechnia tradycje miasta i propaguje zasłużone postaci związane z regionem. Działaniem widocznym w przestrzeni miejskiej będzie wystawa pt. „Kolegium Trzemeszeńskie 1776-1986 kuźnią bojowników niepodległościowych”, na placu Kosmowskiego, przed dawnym Kolegium
Trzemeszeńskim, Alumnatem i nieopodal obecnej szkoły noszącej Jego imię. Wernisaż nastąpi 9 października 2024 r., wystawa udostępniana będzie do 10 listopada 2024 r. Do wystawy zostanie wydany katalog, który będzie dystrybuowany nieodpłatnie na placu Michała Kosmowskiego w dniu wernisażu i konferencji, bądź wyczerpania nakładu.
Głównym wydarzeniem odbywającym się w ramach projektu będzie konferencja „Dziedzictwo Kanoników Regularnych Laterańskich w ujęciu interdyscyplinarnym”, podzielona na trzy panele. Zaproszenie do udziału w konferencji przyjęli profesorowie uczelniani Uniwersytetu im. Mikołaja Kopernika w Toruniu, Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu i Uniwersytetu Zielonogórskiego, osoby o wykształceniu kierunkowym wykonujące różne zawody. Prawdopodobny jest udział przedstawicieli Wyższego Seminarium Duchownego w Gietrzwałdzie i Zakonu Kanoników Regularnych Laterańskich w Krakowie. Zaproszeni zostali historycy, archeolodzy, kulturoznawcy, specjalista turystyki kulturowej. Konferencja upowszechni dziedzictwo w wymiarze ponadregionalnym. Spopularyzuje wydarzenia historyczne w skali ogólnopolskiej.
Projekt jest adresowany głównie do mieszkańców Trzemeszna i okolic oraz osób zajmujących się tematem historii kościoła i walk niepodległościowych. Dzięki jego realizacji pragniemy przypominać nasze dziedzictwo niepodległościowe, upowszechniać tragizm walki toczonej na niwie czynów zbrojnych i działań organicznikowskich. Wyjść z ram lokalności wiedzy o swojej przeszłości. Pokazać wyjątkową skuteczność i powszechne poświęcenie ludzi za pomocą wystawy w przestrzeni miasta, katalogu wystawy i konferencji naukowej.
Zadanie będzie realizowane w partnerstwie z Domem Kultury w Trzemesznie, Parafią Rzymskokatolicką pw. WNMP w Trzemesznie, Zespół Szkół Ogólnokształcących i Zawodowych w Trzemesznie, Związek Kombatantów Rzeczypospolitej Polskiej i byłych Więźniów Politycznych – koło w Trzemesznie.
O poszczególnych etapach projektu będziemy informować na bieżąco.
Dofinansowano ze środków Biura „Niepodległa” w ramach Programu Dotacyjnego „Niepodległa”
KONTAKT
Fundacja „Kierunek Kultura”
ul. Gen. H. Dąbrowskiego 37
62-240 Trzemeszno
tel.: 661-387-312
e-mail: biuro@fundacjakierunekkultura.pl
KRS: 0000752724 | NIP: 7842515458 | REGON: 381607669
Nr konta bankowego: 81 8185 0006 2004 0300 0469 0001